Το Κέντρο Πολλαπλής Σκλήρυνσης της Κλινικής παρέχει έναν σύγχρονο, ολιστικό και εξατομικευμένο αλγόριθμο διάγνωσης και αντιμετώπισης της νόσου. Τα τρία κύρια χαρακτηριστικά του ειδικού κέντρου αντιμετώπισης της πολλαπλής σκλήρυνσης είναι:

• Καινοτομία, μέσω της χρήσης θεραπειών αιχμής 
• Εξατομίκευση στις ανάγκες του κάθε ασθενή 
• Ανάπτυξη της έρευνας 

Χαρακτηριστικά Πολλαπλής Σκλήρυνσης

Η Πολλαπλή Σκλήρυνση (ΠΣ) αποτελεί μια χρόνια φλεγμονώδη απομυελινωτική νόσο του κεντρικού νευρικού συστήματος. Η αιτία της νόσου παραμένει άγνωστη, αν και θεωρείται ότι οφείλεται σε ένα συνδυασμό περιβαλλοντικών και γενετικών παραγόντων, οι οποίοι οδηγούν σε παθολογική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος έναντι της μυελίνης, των ολιγοδενδροκυττάρων, των νευροαξόνων και των νευρικών κυττάρων, με αποτέλεσμα την καταστροφή τους. 

Μορφές της Πολλαπλής Σκλήρυνσης

Η κυριότερη μορφή της νόσου είναι η υποτροπιάζουσα διαλείπουσα ΠΣ, η οποία εμφανίζεται αρχικά στο 85-90% των ασθενών και χαρακτηρίζεται από εξάρσεις και υφέσεις. Ωστόσο, σε ένα μικρό ποσοστό της τάξης του 10-15% των ασθενών παρουσιάζεται η πρωτοπαθώς προϊούσα μορφή της νόσου, η οποία χαρακτηρίζεται από προοδευτική επιδείνωση της νευρολογικής εικόνας του ασθενή χωρίς εξάρσεις και υφέσεις. Επίσης, μεγάλο ποσοστό των ασθενών με υποτροπιάζουσα διαλείπουσα μορφή, μετά από πολλά έτη, μεταπίπτει στη λεγόμενη δευτεροπαθώς προϊούσα μορφή.

‍

Η νόσος στα παιδιά και στους εφήβους

Η παιδιατρική και εφηβική μορφή της νόσου, παρότι σπανιότερη (10% των ασθενών με έναρξη νόσου

Εμφάνιση και συχνότητα της νόσου

Η ΠΣ τυπικά εμφανίζεται στην ηλικία των 20 με 40 ετών, αν και σπάνια μπορεί να παρουσιαστεί πριν την ηλικία των 10 ετών ή μετά τα 60 έτη. Η νόσος προσβάλλει 2,5 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως και αποτελεί την κύρια αιτία μη τραυματικής αναπηρίας σε νέους ενήλικες. Επιπρόσθετα, οι γυναίκες εμφανίζουν διπλάσια πιθανότητα νόσησης από την υποτροπιάζουσα διαλείπουσα μορφή της ΠΣ σε σχέση με τους άντρες.

Συμπτώματα Πολλαπλής Σκλήρυνσης

Η Πολλαπλή Σκλήρυνση δύναται να εμφανιστεί με ποικίλα συμπτώματα, ανάλογα με την τοποθεσία και την έκταση της βλάβης. Μία από τις πιο συχνές αρχικές εκδηλώσεις της πολλαπλής σκλήρυνσης είναι η οπτική νευρίτιδα, η οποία εμφανίζεται με απώλεια της όρασης με συνοδό τις περισσότερες φορές άλγος. Επίσης, συνηθισμένα αρχικά συμπτώματα της νόσου αποτελούν: 

• Οι αιμωδίες («μούδιασμα») σε διάφορα σημεία του σώματος
• Το σημείο Lhermitte (αίσθημα ηλεκτρικής εκκένωσης κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης προκαλούμενο από την κάμψη της κεφαλής)
• Η αδυναμία ενός άκρου

Πιο σπάνια, η νόσος είναι δυνατόν να εμφανιστεί με: 

• Ίλιγγο
• Διπλωπία
• Διαταραχές της ούρησης
• Περιφερική πάρεση του προσωπικού νεύρου 
• Νευραλγία του τριδύμου

Η πολλαπλή σκλήρυνση πρέπει πάντα να συμπεριλαμβάνεται στη διαφορική διάγνωση περιπτώσεων εμφάνισης νευρολογικής σημειολογίας σε νεαρά άτομα.

Σύγχρονη θεώρηση της νόσου στο Κέντρο Πολλαπλής Σκλήρυνσης

Η σύγχρονη θεώρηση και εξέλιξη της θεραπείας της νόσου, με τις εξειδικευμένες θεραπείες και το αυστηρό πρωτόκολλο παρακολούθησης της πορείας και των πιθανών παρενεργειών των ασθενών, υποχρεώνει πλέον την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα στη δημιουργία ειδικών Κέντρων Πολλαπλής Σκλήρυνσης. Οι πρόσφατες Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες της νόσου αναφέρουν ότι: 

«Το ευρύτερο φάσμα των ανοσοτροποποιητικών φαρμάκων για την πολλαπλή σκλήρυνση πρέπει να συνταγογραφείται αποκλειστικά από Κέντρα με αντίστοιχες πλήρεις υποδομές παρακολούθησης των ασθενών, κατάλληλης διαχείρισής τους και δυνατότητας ανίχνευσης και κατάλληλης αντιμετώπισης των πιθανών παρενεργειών».

Η ανάπτυξη του πρώτου ιδιωτικού εξειδικευμένου Κέντρου στη Θεσσαλονίκη από την Κλινική «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ» αποτελεί σημαντική καινοτομία και σημείο αναφοράς για την αντιμετώπιση της νόσου σε ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα. Η προσθήκη αντίστοιχα της παιδιατρικής συνιστώσας στη Μονάδα δημιουργεί ένα μοναδικό προηγούμενο, θέτοντας υπό την ομπρέλα του Κέντρου το σύνολο του φάσματος των ηλικιών που πάσχουν από τη νόσο. 

Παροχές υγείας υψηλού επιπέδου

Στο Κέντρο Πολλαπλής Σκλήρυνσης της Κλινικής «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ» παρέχονται άριστης ποιότητας υπηρεσίες, όπως:

• Εξειδικευμένη διάγνωση, αντιμετώπιση και παρακολούθηση της νόσου από μια έμπειρη και καταρτισμένη ομάδα νευρολόγων.
• Διερεύνηση και αντιμετώπιση της παιδικής μορφής της νόσου, μέσω της παρουσίας εξειδικευμένου παιδονευρολόγου.
• Καθημερινή δυνατότητα κλινικής εξέτασης, χορήγησης προληπτικής θεραπείας, αντιμετώπισης υποτροπών και παρακολούθησης των ασθενών του Κέντρου.
• Ολοκλήρωση πλήρους διερεύνησης και διάγνωσης της νόσου εντός 24 ωρών μετά την πρώτη επαφή με τον ασθενή.
• Πλήρης απεικονιστικός και εργαστηριακός έλεγχος με οσφυονωτιαία παρακέντηση.
• Διενέργεια υψηλού επιπέδου απεικονιστικού και εργαστηριακού ελέγχου των ασθενών, από τα καινοτόμα και αξιόπιστα τμήματα της Κλινικής. Ολοκλήρωση του ανοσολογικού-ιολογικού ελέγχου και ελέγχου παρουσίας ολιγοκλωνικών ζωνών εντός 5-7 ημερών.
• Άμεση αντιμετώπιση των υποτροπών της νόσου, με ενδοφλέβια χορήγηση κορτιζόνης στο τμήμα Βραχείας Νοσηλείας της Κλινικής, χωρίς ανάγκη νοσηλείας και σε ώρες οι οποίες προσαρμόζονται στις καθημερινές ανάγκες του ασθενή.
• Δυνατότητα χορήγησης αγωγής και τα Σαββατοκύριακα, ώστε να μην επηρεάζεται η καθημερινή δραστηριότητα των ασθενών.
• Νοσηλεία των ασθενών του Κέντρου σε εγκεκριμένους θαλάμους της Κλινικής, σε συνεργασία με το εξειδικευμένο στη νόσο νοσηλευτικό προσωπικό, με πλήρη εξασφάλιση της αντισηψίας.

Ολιστική αντιμετώπιση των ασθενών με Πολλαπλή Σκλήρυνση

Στο Κέντρο Πολλαπλής Σκλήρυνσης της Κλινικής αντιμετωπίζουμε τον ασθενή εξατομικευμένα και ολιστικά, μέσω της διαρκούς συνεργασίας με τις ιατρικές ειδικότητες της αιματολογίας, ουρολογίας, ορθοπαιδικής, οφθαλμολογίας και νευροχειρουργικής, εντός της Κλινικής. Υπάρχει η δυνατότητα τακτικού νευροψυχολογικού ελέγχου και διαρκούς ψυχοκοινωνικής παρακολούθησης και υποστήριξης των ασθενών και των οικείων τους, με την παρουσία εξειδικευμένων στη νόσο νευροψυχολόγων. Επίσης, υπάρχει διαρκής συνεργασία με το τμήμα Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης της Κλινικής, όπου μέσω ολοκληρωμένου προγραμματισμού και στόχευσης δίνεται η δυνατότητα ολόπλευρης και άρτιας φυσικής αποκατάστασης στους ασθενείς του Κέντρου.

Συνεχής επιμόρφωση

Η διαρκής συμμετοχή του Κέντρου σε ερευνητικά πρωτόκολλα αιχμής, καθώς και η συνεχής επιμόρφωση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, παρέχουν στους ασθενείς τη δυνατότητα πρώιμης πρόσβασης σε φαρμακευτικά σκευάσματα προ της κυκλοφορίας τους στην αγορά.

Εφαρμοσμένη αντιμετώπιση της Πολλαπλής Σκλήρυνσης

‍

Κύρια τροποποιητική θεραπεία της νόσου‍

‍
Η σύγχρονη φαρμακευτική ανοσοτροποποιητική θεραπεία της νόσου περιλαμβάνει διάφορα φαρμακευτικά σκευάσματα. Αρκετά εκ των σκευασμάτων προϋποθέτουν τη νοσηλεία των ασθενών, είτε ημερήσια είτε για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, με ύπαρξη σαφών πρωτοκόλλων εργαστηριακής παρακολούθησης, ελέγχου των ζωτικών λειτουργιών και διαδικασίας χορήγησης, τα οποία ακολουθούνται αυστηρά από τους ιατρούς της Κλινικής και το εξειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό.

Θεραπεία υποτροπών της Πολλαπλής Σκλήρυνσης‍

‍
Η θεραπεία τυχόν υποτροπών της νόσου περιλαμβάνει τη χορήγηση 3ήμερου ή 5νθήμερου σχήματος 1gr Methylprednisolone ενδοφλεβίως, η οποία μπορεί να χορηγηθεί άμεσα στη μονάδα βραχείας νοσηλείας στην Κλινική.

Συμπτωματική αντιμετώπιση της Πολλαπλής Σκλήρυνσης

Οι τροποποιητικές της νόσου θεραπείες είναι μόνο μερικώς αποτελεσματικές και δεν βελτιώνουν τη μη αναστρέψιμη αξονική βλάβη, στην οποία οφείλονται τα κυριότερα συμπτώματα της πάθησης. Η επιτυχής αντιμετώπιση των συμπτωμάτων αυτών διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.

Παρακολούθηση ασθενών με Πολλαπλή Σκλήρυνση

Η παρακολούθηση και αξιολόγηση των ασθενών με Πολλαπλή Σκλήρυνση διενεργείται από τη διεπιστημονική ομάδα του Κέντρου στα Ειδικά Εξωτερικά Ιατρεία Πολλαπλής Σκλήρυνσης της Κλινικής, όπου και προσδιορίζονται οι ατομικές τους ανάγκες και παρέχονται οι κατάλληλες υπηρεσίες. Στόχο μας αποτελεί:

• Η συνεχής κλινική και απεικονιστική παρακολούθηση των ασθενών, σε καθορισμένα χρονικά διαστήματα
• Η καθιέρωση συστήματος για ταχεία αυτοπαραπομπή τους σε περιόδους υποτροπής 
• Η έγκαιρη κλιμάκωση της τροποποιητικής αγωγής
• Η παροχή πληροφοριών και υποστήριξης σε ασθενείς και φροντιστές

‍

‍

Επιστημονικά Υπεύθυνος: 

Αναστάσιος Ωρολογάς , MD, PhD, Ομ. Καθηγητής Νευρολογίας ΑΠΘ

Επιστημονικά υπεύθυνος Παιδικής Πολλαπλής Σκλήρυνσης: 

Αθανάσιος Ευαγγελίου , MD, PhD, Καθηγητής Παιδιατρικής ΑΠΘ 

Νευρολόγος:​ 

Κωνσταντίνος Νώτας , MD, PhDc, Νευρολόγος