Κλείστε ραντεβού Choose language
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
|
Αντιμετώπιση οξέος αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου
Κωνσταντίνος Γυμνόπουλος
Νευρολόγος
Ως Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (ΑΕΕ) ορίζεται η κατάσταση εκείνη κατά την οποία αιφνίδια διαταράσσεται η λειτουργία μιας περιοχής του εγκεφάλου και η οποία έχει ως αιτία κάποια απότομη αγγειακή μεταβολή που αφορά τον εγκέφαλο. Η μεταβολή αυτή αφορά, είτε σε ελάττωση ή διακοπή της αιματικής παροχής και άρα της άρδευσης μιας περιοχής του εγκεφάλου με αίμα, είτε σε καταστροφή της από ρήξη ενός αγγείου με επακόλουθο να κατακλύζεται αυτή από αίμα και να δημιουργείται ένα αιμάτωμα. Στην πρώτη περίπτωση που διακόπτεται η παροχή αίματος το εγκεφαλικό επεισόδιο ορίζεται ως ισχαιμικό, ενώ στην δεύτερη περίπτωση ως αιμορραγικό. Και στις δύο περιπτώσεις και ανάλογα με την περιοχή του εγκεφάλου που πάσχει γίνεται αντιληπτή κάποια απότομη αλλαγή της νευρολογικής λειτουργίας του ασθενούς με συχνότερα συμπτώματα αδυναμία που αφορά την μία πλευρά (ημιπληγία), διαταραχές στην ομιλία και τον λόγο, μούδιασμα που αφορά το ένα πλάγιο του σώματος, διαταραχές της όρασης, διαταραχή της ισορροπίας. Τα παραπάνω συμπτώματα είναι δυνατόν να συνοδεύονται από πονοκέφαλο, ζάλη, υπνηλία και είναι δυνατόν από την στιγμή που εγκαθίστανται να είναι σταθερά ή να κυμαίνονται σε ένταση, δηλαδή να βελτιώνονται πρόσκαιρα και στην συνέχεια να επιβαρύνονται. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως στην περίπτωση ισχαιμικού ΑΕΕ αυτό που διαταράσσει την λειτουργία του εγκεφάλου είναι η διακοπή ή ελάττωση της αιμάτωσης μιας περιοχής του εγκεφάλου. Αυτό συμβαίνει γιατί αποφράσσεται μια μικρότερη ή μεγαλύτερη αρτηρία του εγκεφάλου και οι μηχανισμοί με τους οποίους επέρχεται αυτή η απόφραξη ποικίλουν κατά περίπτωση. Έτσι μια αρτηρία μπορεί να αποφραχθεί γιατί με τα χρόνια έχει κρίσιμα στενωθεί και τελικά θρομβώνεται (θρόμβωση), είτε γιατί κάποιος θρόμβος (πήγμα) αίματος έρχεται από αλλού (π.χ. καρδιά) και ενσφηνώνεται στην αρτηρία (εμβολή), με αποτέλεσμα και πάλι την διακοπή της αιμάτωσης μιας περιοχής του εγκεφάλου. Τα ισχαιμικά ΑΕΕ είναι τέσσερις φορές πιο συχνά από τα αιμορραγικά ΑΕΕ, με τα τελευταία να έχουν συνήθως πιο δραματικές κλινικές εκδηλώσεις και συχνά πιο δυσμενή έκβαση. Σε κάθε περίπτωση στις δυτικές κοινωνίες τα εγκεφαλικά επεισόδια αποτελούν την τρίτη πιο συχνή αιτία θανάτου και την πλέον συχνή αιτία αναπηρίας και συνιστούν μια επείγουσα ιατρική κατάσταση, το ίδιο σοβαρή με το έμφραγμα του μυοκαρδίου, η οποία πρέπει να αντιμετωπισθεί άμεσα και σε Νοσοκομειακό περιβάλλον. Σε αντίθεση με το έμφραγμα του μυοκαρδίου όπου ο πόνος είναι το στοιχείο που κινητοποιεί τον ασθενή για να αναζητήσει ιατρική βοήθεια, δυστυχώς συχνά ο πόνος δεν είναι μέρος των συμπτωμάτων του ΑΕΕ και για τον λόγο αυτό δεν είναι ασυνήθιστη η μεγάλη καθυστέρηση στην έλευση των ασθενών με ΑΕΕ στο νοσοκομείο. Γιατί το ΑΕΕ είναι επείγουσα ιατρική κατάσταση; Ο εγκέφαλος είναι όργανο εξαιρετικά ευαίσθητο και σε συνθήκες ελαττωμένης αιμάτωσης η δυνατότητα επιβίωσής του είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Κάθε λεπτό που περνά περιοχές του εγκεφάλου με εκατομμύρια νευρώνες περνάνε σε κατάσταση μη αναστρέψιμης βλάβης. Σε γενικές γραμμές τα χρονικά περιθώρια που υπάρχουν για να αναστραφεί η όλη διαδικασία νέκρωσης του εγκεφάλου δεν ξεπερνούν τις 3 ώρες. Ακόμα και μέσα σε αυτό το πρώτο 3ωρο από την έναρξη των συμπτωμάτων είναι σαφές ότι όσο πιο νωρίς αποκατασταθεί η αιματική ροή, τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες καλής νευρολογικής έκβασης. Το οξύ ΑΕΕ είναι μία εξ ορισμού ασταθής κατάσταση. Ακόμα και στις περιπτώσεις που μετά την έναρξή τους τα συμπτώματα του ασθενούς φαίνονται να βελτιώνονται ή και να υποχωρούν πλήρως, ο κίνδυνος επανεμφάνισης τους και μάλιστα σε μόνιμη ή χειρότερη μορφή είναι ιδιαίτερα αυξημένος τα πρώτα 24ωρα. Η διάκριση ανάμεσα σε ισχαιμικό ΑΕΕ και αιμορραγικό ΑΕΕ είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, καθώς αποτελούν δύο νόσους με εντελώς διαφορετική αντιμετώπιση. Η διάκριση αυτή είναι αδύνατον να γίνει ακόμα και από τον πλέον έμπειρο γιατρό χωρίς την βοήθεια εργαστηριακών εξετάσεων και ειδικά των απεικονιστικών εξετάσεων του εγκεφάλου (Αξονική και Μαγνητική Τομογραφία εγκεφάλου).
|
||||||